مغز افرادی که نابینا به دنیا می آیند در غیاب اطلاعات بصری ارتباطات جدیدی ایجاد می کند که در نتیجه آن توانایی های جبرانی مانند افزایش حس شنوایی، بویایی و لامسه و همچنین عملکردهای شناختی (مانند حافظه و زبان) افزایش می یابد. یک مطالعه جدید توسط محققان چشم و گوش ماساچوست انجام شده است. این گزارش برای اولین بار تغییرات ساختاری، عملکردی و تشریحی-ترکیبی در مغز را که در افرادی که با نابینایی متولد می‌شوند مشهود است و در افراد دارای بینای طبیعی وجود ندارد، توصیف می‌کند.
کورینا ام. بائر، نویسنده ارشد این مقاله، دانشمند مؤسسه تحقیقاتی چشم Schepens در Mass و استاد چشم پزشکی در دانشکده پزشکی هاروارد گفت: «نتایج ما نشان می‌دهد که تغییرات ساختاری و عملکردی نوروپلاستیک مغز که در نتیجه نابینایی اولیه چشمی رخ می‌دهد، ممکن است گسترده‌تر از آنچه در ابتدا تصور می‌شد، باشد. ما تغییرات قابل توجهی را نه تنها در قشر اکسیپیتال (جایی که بینایی پردازش می‌شود) مشاهده کردیم، بلکه مناطقی را که در حافظه، پردازش زبان و عملکردهای حسی-حرکتی نقش دارند، تغییراتی مشاهده کردیم.
محققان از تکنیک‌های تصویربرداری چندوجهی مغز MRI برای آشکار کردن این تغییرات در یک گروه 12 نفری مبتلا به نابینایی زودرس (کسانی که با نابینایی کامل متولد شده‌اند یا قبل از سه سالگی دچار نابینایی کامل شده‌اند) استفاده کردند. و آنها اسکن ها را با یک گروه 16 نفری با بینای طبیعی مقایسه کردند (همه افراد در محدوده سنی یکسانی بودند). در اسکن افراد مبتلا به نابینایی اولیه، گروه تحقیقاتی، تغییرات ساختاری و عملکردی در اتصالات را مشاهده کردند، از جمله شواهدی از اتصالات تقویت‌شده، ارسال اطلاعات به عقب و جلو بین مناطقی از مغز که در گروه با بینایی طبیعی مشاهده نکردند.
این ارتباطات که به نظر می رسد در افراد مبتلا به نابینایی کامل منحصر به فرد است، نشان می دهد که مغز در غیاب اطلاعات بصری برای تقویت حواس دیگر، خود را دوباره سیم کشی می کند. این از طریق فرآیند نوروپلاستیسیته یا توانایی مغز ما برای سازگاری طبیعی با تجربیات ما امکان پذیر است.
محققان امیدوارند که افزایش درک این ارتباطات منجر به تلاش‌های توانبخشی مؤثرتری شود که افراد نابینا را قادر می‌سازد تا کمبود اطلاعات بصری را بهتر جبران کنند.
لطفی مرابت، نویسنده ارشد، مدیر آزمایشگاه نوروپلاستی بصری در موسسه تحقیقاتی چشم و گوش Schepens و دانشیار چشم پزشکی در دانشکده پزشکی هاروارد، گفت: «حتی در صورت نابینایی کامل، مغز خود را به گونه‌ای سیم‌کشی می‌کند که از اطلاعاتی که در اختیار دارد استفاده کند تا بتواند به شیوه‌ای مؤثرتر با محیط تعامل داشته باشد». «اگر مغز بتواند خود را دوباره سیم کشی کند – شاید از طریق آموزش و تقویت استفاده از روش های دیگر مانند شنیدن، و لمس و کارهای زبانی مانند خواندن بریل – پتانسیل فوق العاده ای برای سازگاری مغز وجود دارد.»
منبع مقاله:
Sciencedaily.com
Corinna M. Bauer, Gabriella V. Hirsch, Lauren Zajac, Bang-Bon Koo, Olivier Collignon, Lotfi B. Merabet. Multimodal MR-imaging reveals large-scale structural and functional connectivity changes in profound early blindness. PLOS ONE, 2017 DOI: 10.1371/journal.pone.0173064
