نانودارو فعال کننده نور درمان جدید برای دژنراسیون ماکولا مرتبط با افزایش سن (AMD)

محققان دانشکده پزشکی LKS دانشگاه هنگ کنگ (HKUMed) و همکاران مرکز چشم پزشکی Zhongshan دانشگاه سان یات سن، گوانگژو، یک نانوداروی پیش داروی فعال کننده نور برای درمان دژنراسیون ماکولا وابسته به سن (AMD) توسعه داده اند. 

دژنراسیون ماکولای مرتبط با سن (AMD) یا تباهی لکه زرد نوعی بیماری چشمی است که ممکن است با گذشت زمان بدتر شود. این بیماری هنگامی اتفاق می‌افتد که بخش کوچک مرکزی شبکیه چشم که ماکولا نامیده می‌شود، به‌مرور زمان تحلیل ‌رود (شبکیه بافت عصبی حساس به نور در پشت [داخلی‌ترین بخش] چشم است). این بیماری چون با افزایش سن اتفاق می‌افتد، اغلب دژنراسیون ماکولای مرتبط با سن خوانده می‌شود.

در اوایل بیماری ممکن است فرد هیچ علامت قابل‌توجهی از تباهی لکه زرد نداشته باشد. این بیماری ممکن است تشخیص داده نشود تا زمانی‌ که اوضاع بدتر شود یا روی هر دو چشم اثر بگذارد. علائم دژنراسیون ماکولا ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• بدتر یا کمترشدن وضوح دید: ممکن است بیمار تاری دید داشته باشد و خواندن نوشته‌هایی با چاپ خوب یا رانندگی برایش سخت باشد؛
• نواحی تاریک و تار در مرکز بینایی؛
• در موارد نادر، بدتر یا متفاوت‌شدن ادراک رنگی.

در این روش درمانی جدید، از طریق تزریق داخل وریدی نانودارو و استفاده از تابش نور به چشم‌های بیمار، می‌توان درمان ترکیبی ضد رگ‌زایی و فتودینامیک را فعال کرد که یک جایگزین کم تهاجمی برای درمان AMD و سایر اختلالات چشمی که با رشد غیرطبیعی عروق خونی مشخص می‌شوند، ارائه می‌کند. این تحقیق در Advanced Science منتشر شده است.

بر اساس داده های نظرسنجی چشم هنگ کنگ که در سال 2019 منتشر شد، شیوع زودرس AMD در افراد 70 ساله و بالاتر به 7.5 درصد در هنگ کنگ رسیده است که باعث می شود AMD دومین علت شایع اختلال بینایی و کم بینایی و در ادامه نابینایی در جمعیت بزرگسال هنگ کنگ باشد. .

 

در حال حاضر، تزریق داخل زجاجیه ای آنتی بادی ها علیه فاکتور رشد اندوتلیال عروقی، خط اول درمان برای AMD مرطوب است. با این حال، این روش تهاجمی برای بیماران ناراحت کننده است و خطر عوارض جدی چشمی مانند التهاب داخل چشم (endophthalmitis) و جداشدگی شبکیه را به همراه دارد. بنابراین، نیاز فوری به فرمولاسیون‌های جدید وجود دارد که امکان رساندن عوامل ضد رگ‌زایی را به داخل چشم بدون تزریق داخل زجاجیه‌ای، مانند تزریق داخل وریدی، فراهم می‌کند.

علاوه بر این، عوامل ضد رگ زایی کارایی محدودی در پسرفت نو-رگ زایی (neovascularization) موجود دارند. فتودینامیک درمانی (PDT) با استفاده از حساس کننده های نور غیر سمی فعال شده توسط طول موج های خاص نور برای تولید گونه های اکسیژن فعال (ROS) که می تواند باعث آسیب و از بین بردن نو-رگ زایی (neovascularization) شود، یک راه حل بالینی ارائه می دهد.

 

PDT به طور گسترده برای درمان اختلالات عروقی مشیمیه پلیپوئیدال، یک زیرگروه رایج AMD مرطوب در آسیا، استفاده می شود. بنابراین، ترکیب درمان ضد رگ زایی با PDT ممکن است رویکرد مؤثرتری برای درمان AMD مرطوب ارائه دهد، بنابراین به کند کردن پیشرفت بیماری و بهبود نتیجه بینایی برای بیماران کمک می کند.

 

تیم تحقیقاتی یک نانوسیستم جدید پیش داروی فعال کننده نوری طراحی کردند. پس از یک بار تزریق داخل وریدی نانوذرات به یک مدل موشی مشیمیه نو-رگ زا، تابش نور قرمز به چشم موش نانوذرات را برای تولید ROS فعال کرد، که نه تنها باعث برگشت نو-رگ های غیرطبیعی ایجاد شده می‌شود، بلکه باعث انتشار داروهای ضد رگ‌زایی از نانوذرات برای مهار رشد عروق خونی جدید می‌شود. این درمان ترکیبی اثربخشی درمانی عالی را بدون هیچ گونه عوارض جانبی سیستمیک یا چشمی قابل توجه نشان داد.

این مطالعه نشان‌دهنده اولین تلاش برای ادغام یک عامل ضد رگ‌زایی قابل فعال‌سازی نوری با یک حساس‌کننده نور در یک نانوفرمولاسیون منفرد برای درمان AMD است. روش درمان، ساده و ایمن است، زیرا اثر درمانی عامل ضد رگ زایی و حساس کننده نور در ضایعات چشمی از طریق تزریق داخل وریدی نانوذرات و تابش نور به چشم قابل دستیابی است.

 

این تحقیق پیشگام ممکن است راه های جدیدی را برای توسعه درمان های کم تهاجمی برای AMD و سایر اختلالات چشمی نو-رگ زا باز کند. این دارو از عوامل درمانی تایید شده توسط FDA ایالات متحده و مواد کمکی استفاده می کند که آن را برای تغییرات روش های بالینی آینده امیدوار می کند.

 

منبع:

phys.org/news